Xưa kia một chủ trại giàu sang có một người con gái độc nhất. Đó là một thiếu nữ vô cùng xinh đẹp, tươi mát như đóa hoa nhài, với đôi mắt lấp lánh và mái tóc đen như cánh quạ, bện thành hai bím dài.
Nàng vừa duyên dáng, vừa xinh đẹp, lại rất khéo tay. Khi ngồi xuống bên xa nàng quên hết mọi sự, chỉ quay và quay – thật vui mắt được ngắm nàng. Không ai biết kéo sợi mảnh đến thế, mảnh như một sợi tơ nhện và mềm như lụa. Tối đến khi nàng lại ngồi bên xa, các chàng trai trẻ trong làng đến gõ cửa xin vào. Họ ngồi vây quanh thiếu nữ quay xa, ngắm những ngón tay búp măng, mềm dẻo của nàng, và nghe giọng nói du dương hòa nhịp cùng tiếng vù vù của xa quay. Nhiều chàng trai đã ngỏ lời cầu hôn nhưng nàng chỉ mỉm cười từ chối. ở trang trại của cha nàng có một chàng chăn cừu, một chàng trai khôi ngô tuấn tú, ngay thẳng và dẻo dai như một thân cây mây, sức khỏe bằng ba người cùng tầm vóc, lại được trời phú cho trái tim vàng nên mọi người ai nấy đều yêu mến. Nhưng chàng trai rất nghèo, nghèo đến mức chẳng bao giờ thấy gió giúi vào túi chàng một đồng xu nhỏ. Người thiếu nữ có trái tim nhân hậu và bao dung sinh lòng cảm thương anh mục tử nghèo. Và vì rằng từ lòng cảm thương đến tình yêu chỉ có một bước nên cái gì phải xảy ra sẽ xảy ra. Một cái nhìn vụng trộm, một chút sắc hồng ửng trên đôi má, một nụ cười anh mục tử gửi trao về cô thiếu nữ, bốn mắt ngời ngời yêu thương – và hai bạn trẻ của chúng ta yêu nhau từ lúc nào chẳng ai hay. Nhưng người cha xưa nay vẫn muốn tìm cho con gái mình một vị hôn phu giàu có, ông ta sẽ không đời nào gả nàng cho một gã mục tử nghèo kiết xác! Vì lẽ đó hai kẻ tình nhân yêu nhau mà phải giấu giếm như đôi chim lạc lối giữa sương mù.
Anh chăn cừu ngày đêm vắt óc suy nghĩ tìm cách thắng ông chủ trại giàu có và gây dựng hạnh phúc riêng của mình đồng thời của người anh yêu cũng là người yêu anh. Một hôm anh nảy ra ý xem chừng không tồi. Anh đặt bẫy chuột khắp nơi và chờ đợi. Không phải chờ lâu. Anh nghe có tiếng “cách” – và một con chuột kêu chít chít trong bẫy.
– Thả tôi ra, thả tôi ra! Tôi là hoàng tử chuột. Nếu anh thả tôi, cha tôi sẽ thưởng anh hậu hĩnh.
– Đồng ý, nhưng trước tiên hãy gọi cha anh đến đây. Tôi muốn nói chuyện với ông ấy.
Hoàng tử chuột rít lên, nghe có tiếng sột soạt, và vua chuột xuất hiện trước mặt anh chăn cừu.
– Xin hãy trả tự do cho con trai ta, ta sẽ làm những gì anh muốn.
– Tôi sẽ tr tự do với một điều kiện duy nhất: Trong ba ngày ông phải đào xong một đường hầm thông từ đây đến chùa.
– Chỉ là trò trẻ ranh, vua chuột khẳng định. Người ta nghe có tiếng cào đất và vua chuột biến mất. Ông lập tức triệu tập cả bầy của mình và những bầy bạn hữu, khắp nơi tiến hành cào bới, gặm, vồ, nhấm, chẳng mấy chốc mà cuối ngày thứ ba họ nhà chuột đã đào được một đường hầm nối liền nhà anh chăn cừu với chùa.
Hàng ngày vào lúc gà gáy, bà chủ trại có thói quen đi chùa lễ Phật. Bà ta quỳ mọp, rạp mình trán gần chạm đất, lầm rầm cầu khấn đức Phật phù hộ độ trì cho bà và gia đình.
Ngày hôm đó, bà ta đến chùa với một giỏ đầy đồ lễ. Bà ta bước vào, ngay từ ngưỡng cửa đã quỳ xuống rập trán sát đất ngước mắt dòm đức Phật xem ngài có nhìn bà như mọi bận, nụ cười thần tiên trên môi, bà ta rập đầu trước tượng Phật ba lần và lặp lại lời cầu khấn thường ngày:
– Nam mô a di đà phật, nam mô a di đà phật, xin Phật che trở cho con và gia đình con, phù hộ cho chúng con một ngày kia qua được cửa thiên đàng.
Một tiếng động lớn vang lên trong chùa. Tượng Phật chao đảo trên chân đế, một tiếng nói ồ ồ như từ đáy hang vọng lên phá tan im lặng:
– Các ngươi sẽ không qua được cửa thiên đàng nếu không gả cô con gái duy nhất cho anh chăn cừu đang làm trong nhà các ngươi!
Máu như đông cứng trong huyết quản bà chủ trại. Bà ta hết sức ngạc nhiên! Như bị thôi miên, bà ta nhìn khuôn mặt không dò thấu của tượng Phật với nụ cười bí ẩn, và bà ta lại nghe vẫn giọng nói nghiêm trang ấy:
– Các ngươi sẽ không qua được cửa thiên đàng nếu không gả cô con gái duy nhất cho anh chăn cừu đang làm trong nhà các ngươi!
“Vậy là không phải tai ta nghe nhầm”, bà chủ trại nghĩ thầm, “nhưng từ bao giờ tượng Phật biết nói?” Tuy nhiên vì rất kính sợ Phật, bà ta ù té chạy ra khỏi chùa, vội vã về nhà bằng con đường ngắn nhất. Ngoài sân, anh chăn cừu đã kịp trở về theo đường hầm đang bình thản quét tước.
Thở hồng hộc, bà chủ trại vào trong nhà lắp bắp:
– Mình ơi, ta phải gả con gái cho gã chăn cừu, nếu không chẳng bao giờ ta lên được thiên đàng!
– Bà hóa điên rồi sao? Chủ trại vặc lại. Gả con gái cho một đứa nghèo rớt mồng tơi như nó sao?
– Này ông, bà chủ trại sẵng giọng không để chồng bẻ lại, chính Phật đã dạy như vậy.
– Sao, Phật hả? Chủ trại không tin. Chuyện điên rồ này là gì vậy, mà Phật nói với bà từ bao giờ?
– Nếu ông không tin tôi thì ông cứ đến chùa mà tự tai nghe lấy. Thế rồi bà chủ trại bị xúc phạm bỏ mặc chồng đấy, đi ra.
Lão chủ trại nhún vai. Lão chẳng bao giờ đến chùa, cũng chẳng quan tâm đến Phật, nhưng lão nghĩ chẳng nên báng bổ thần phật nhà trời. Nhỡ ra chuyện là thật thì sao? Và bởi tất cả chuyện này khiến lão lo lắng, lão định bụng sáng hôm sau sẽ đến chùa để tự mình tìm hiểu xem sao. Hôm sau, từ tinh mơ lão ta đã ra đi mang theo một giỏ đầy đồ ăn ngon lành. Vào trong chùa, lão nhìn tượng Phật, nhưng chẳng thấy có gì khác thường. Tượng Phật vẫn ở đó, như thường lệ, với nụ cười mơ hồ và cặp mắt khép hờ.
“Bà vợ mình hẳn đã nằm mơ”, chủ trại nghĩ bụng. Nhưng đúng lúc đó, một tiếng động lớn vang lên trong chùa, tượng Phật rung lên và trong yên lặng một giọng nghiêm trang âm vang:
– Các ngươi sẽ không qua được cửa thiên đàng nếu không gả cô con gái duy nhất cho anh chăn cừu đang làm trong nhà các ngươi!
– Nam mô a di đà phật, xin rủ lòng thương, tôi sẽ làm tất những gì ngài dạy, chủ trại rụng rời hứa, mồ hôi lạnh lấm tấm trên trán. Không cần nghe gì thêm, lão chuồn thẳng về nhà.
– Bà nó, lão gọi từ cửa, ta phải nhanh nhanh gả con gái cho gã chăn cừu. Bà nói đúng, đúng là Phật đã nói!
Cha mẹ cô gái làm đúng như lời Phật dạy. Đám cưới diễn ra ngay sau đó. Có rất nhiều khách được mời và lễ cưới kéo dài suốt ba ngày, ba đêm.
Sau đám cưới, cô vợ trẻ nói với chồng:
– Không có Đức Phật nhân từ trong chùa thì không bao giờ cha mẹ em chịu gả em cho anh. Chúng ta phải biết ơn ngài, không bao giờ được quên ơn. Rồi nàng kế với chồng câu chuyện ngôi chùa và tượng Phật biết nói, không qunhấn mạnh rằng chồng phải dâng đồ lễ tạ ơn.
Anh chăn cừu không biết phải xử sự thế nào. Sau một hồi suy nghĩ, anh nói:
– Anh tin đó là Đức Phật hiện thân, và trong thâm tâm, anh vô cùng khoái trá với cái cách mà nhờ đó anh, một gã chăn cừu nghèo khổ, có thể lấy được con gái một chủ trại giàu có. Bởi thế anh đã không hề hé môi nói lộ một lời với ai!
